فتق ورزشی یک آسیب ناتوانکننده در ناحیه کشاله ران است. این عارضه بیشتر در ورزشکاران مشاهده میشود و علت آن پارگی یا ضعف در عضلات و بافتهای ناحیه زیر شکم است. درمان فتق ورزشی در صورت تشخیص به موقع و درمان اصولی ممکن است. در صورت درمان فتق ورزشی یا سندرم فتق ورزشی به موقع میتوانید در کمترین موقع به میادین ورزشی بازگردید. در این نوشته همه چیز در مورد فتق ورزشی و نحوه درمان آن را بررسی میکنیم.
فتق ورزشی چیست؟
فتق ورزشی را با نامهای سندرم فتق ورزشی یا هرنیای ورزشی میشناسیم. این نوع از فتق یک آسیب عضلانی و تاندونی در ناحیه کشاله ران و زیر شکم است. فتق ورزشی برخلاف فتقهای معمول، همراه با بیرون زدگی واضح نیست. فتق ورزشی زیر شکم در ورزشهایی شامل حرکات چرخش ناگهانی، شوت زدن یا تغییر جهت سریع بیشتر ایجاد میشود. بهترین راه درمان فتق ورزشی، مراجعه به بهترین دکتر بای پس معده در تهران ممکن است.
علائم و نشانههای شایع فتق ورزشی
جهت اقدام برای درمان فتق ورزشی در ابتدا باید نشانهها و علائم فتق ورزشی را بشناسیم.
درد شدید و ناگهانی در ناحیه کشاله ران
فتق ورزشی زیر شکم معمولا در حین فعالیتهای شدید بدنی به صورت ناگهانی آغاز میشود. این عارضه ممکن است در نواحی داخلی ران یا نواحی لگن نیز انتشار پیدا کند.
حساسیت به لمس در ناحیه فتق ورزشی زیر شکم
در صورت وجود فتق ورزشی زیر شکم، ناحیه اتصال عضلات به استخوان پوبیس در پایین شکم به لمس حساس است. این درد با سرفه یا عطسه تشدید میشود.
احساس ضعف یا ناپایداری در ناحیه کشاله ران
از نشانههای بارز فتق ورزشی زیر شکم احساس ناپایداری یا خالی کردن ناحیه کشاله ران به ویژه هنگام تغییر جهت سریع یا شوت زدن است.
بهبود نسبی درد با استراحت
درد فتق ورزشی برخلاف بسیاری از آسیبهای دیگر، معمولاً با استراحت به طور قابل توجهی کاهش مییابد اما با شروع مجدد فعالیتهای ورزشی دوباره عود میکند.
تفاوت فتق ورزشی با فتق کشاله ران
فتق کشاله ران یک بیرون زدگی فیزیکی و قابل مشاهده از روده یا سایر بافتها است. فتق ورزشی این گونه نیست و آسیب هیچ نمود بیرونی ندارد. فتق ورزشی به صورت پارگیهای ریز در عضلات، تاندونها یا بافتهای نرم ناحیه کشاله ران و زیر شکم است. این در حالی است که فتق کشاله ران شامل ضعف واقعی در دیواره شکم و بیرون زدگی احشاء میباشد. با تاکید بهترین دکتر اسلیو معده در تهران، درمان فتق ورزشی با شناخت درست تفاوت آن با سایر انواع فتق ممکن است.
عوامل و دلایل ایجاد فتق ورزشی در ورزشکاران
در مورد چرایی ایجاد فتق ورزشی در ورزشکاران عوامل زیادی دخیل هستند. درمان فتق ورزشی با شناخت درست عوامل ایجاد این نوع از فتق انجام میشود. در ادامه این دلایل و عوامل را بررسی میکنیم.
فعالیتهای ورزشی با چرخش و تغییر جهت ناگهانی
ورزشهایی که نیازمند چرخشهای مکرر و شدید لگن هستند، اصلیترین عامل ایجاد فتق ورزشی محسوب میشوند. از جمله این ورزشها میتوانیم به فوتبال، هاکی و بسکتبال اشاره کنیم.
عدم تعادل عضلانی در ناحیه لگن
فشار نامتعادل و پارگی در ناحیه کشاله ران باعث ضعف عضلات شکمی در مقایسه با عضلات قوی ران میتواند باعث ایجاد فتق ورزشی شود.
تمرینات بیش از حد و خستگی مفرط
تمرینات ورزشی شدید و بدون استراحت کافی، باعث خستگی عضلات و کاهش توانایی آنها در جذب شوکهای ناگهانی میشود. همین موضوع فتق ورزشی زیر شکم را سبب میشود.
گرم کردن ناکافی قبل از ورزش
قبل از فعالیتهای شدید ورزشی آمادهسازی مناسب عضلات ناحیه لگن و کشاله ران ضروری است. در غیر این صورت خطر بروز فتق ورزشی افزایش مییابد.
تکنیکهای نادرست در حین ورزش
اجرای نادرست حرکات ورزشی مانند شوت زدن یا تغییر جهت میتواند فشار غیرطبیعی بر ناحیه کشاله ران وارد کند که باعث ایجاد فتق ورزشی زیر شکم میشود.
چه ورزشهایی بیشترین احتمال ایجاد فتق ورزشی را دارند؟
برای پیشگیری و درمان فتق ورزشی بهتر است بدانیم که کدام ورزشها پتانسیل بیشتری برای ایجاد فتق ورزشی دارند.
فوتبال و هاکی
ورزش فوتبال و هاکی به دلیل حرکات مکرر شوت زدن، چرخش ناگهانی و تغییر جهت سریع، فشار زیادی به عضلات ناحیه کشاله ران وارد میکنند. به بیان بهترین جراح مینی بای پس معده در تهران همین موضوع باعث ایجاد فتق ورزشی زیر شکم میشود.
بسکتبال و تنیس
بسکتبال و تنیس دو ورزشی که شامل حرکات پرشی، توقف ناگهانی و تغییر جهتهای سریع هستند نیز میتوانند منجر به کشیدگی و پارگی در ناحیه تحتانی شکم شوند.
دوهای سرعت و ورزشهای میدانی
حرکات انفجاری و شروع ناگهانی در دویدن میتواند باعث ایجاد فشار بیش از حد روی ناحیه کشاله ران و فتق ورزشی شود.
ورزشهای رزمی
حرکات لگد زدن و چرخشهای شدید بدن در هنرهای رزمی از عوامل شایع ایجاد فتق ورزشی هستند.
روشهای تشخیص فتق ورزشی
برای درمان فتق ورزشی در ابتدا باید بررسی کنیم که روشهای تشخیص فتق ورزشی چیست. در ادامه این روشها را بررسی میکنیم.
معاینه فیزیکی دقیق
پزشک با لمس ناحیه کشاله ران و انجام تستهای خاص حرکتی، حساسیت و محدوده درد فتق ورزشی را بررسی میکند.
سونوگرافی دینامیک
تصویربرداری سونوگرافی هنگام انقباض عضلات انجام میشود و میتواند پارگیهای کوچک را نشان دهد.
تصویربرداری ام آر آی
دقیقترین روش برای تشخیص پارگیهای عضلانی و تاندونی و رد کردن سایر آسیبهای ممکن تصویربرداری ام آر آی است.
تستهای عملکردی
برای تشخیص دقیق نوع و محل فتق ورزشی، ارزیابی الگوی راه رفتن و انجام حرکات ورزشی خاص زیر نظر متخصص ضروری است.
درمانهای غیرجراحی فتق ورزشی
درمان فتق ورزشی به روشهای غیر جراحی نیز ممکن است. برای بهبود فتق ورزشی شکم روشهایی زیر توصیه میشود.
استراحت و کاهش فعالیتهای تحریککننده
پرهیز از فعالیتهایی است که باعث تشدید درد میشوند، اولین و مهمترین قدم در درمان غیرجراحی فتق ورزشی است. این استراحت نسبی برای ۴ تا ۶ هفته توصیه میشود.
فیزیوتراپی تخصصی
برای بهبود ناحیه آسیب دیده ناشی از فتق ورزشی، انجام تمرینات تقویتی برای عضلات پایدارکننده لگن و کشاله ران تحت نظر فیزیوتراپیست توصیه میشود.
تزریق داروهای ضدالتهاب
در مواردی که درد فتق ورزشی شدید است، تزریق داروهای ضدالتهاب در ناحیه آسیبدیده میتواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
دارودرمانی
در درمان فتق شکمی به روش غیرجراحی، استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب تجویز میشود.
روشها و مراحل درمان قطعی جراحی فتق ورزشی
پزشک متخصص برای درمان فتق ورزشی به صورت قطعی روشها و مراحل زیر را انجام میدهد.
آمادهسازی قبل از عمل
برای اطمینان از آمادگی بیمار برای بیهوشی عمومی آزمایشهای کامل خون، سونوگرافی و نوار قلب انجام میشود.
تکنیک ترمیم با لاپاراسکوپی
در روش کم تهاجمی لاپاراسکوپی، با ایجاد برشهای کوچک و استفاده از دوربین، ترمیم پارگیهای عضلانی و تاندونی را انجام میدهد.
بازتوانی پس از عمل
دوره نقاهت بعد از درمان فتق ورزشی شامل استراحت نسبی به مدت ۲ تا ۴ هفته و سپس آغاز فیزیوتراپی تخصصی تحت نظر متخصص است.
بازگشت تدریجی به فعالیت ورزشی
پس از ۶ تا ۸ هفته از شروع درمان فتق شکمی، ورزشکار میتواند با برنامهریزی دقیق و نظارت پزشک، تمرینات سبک را آغاز کند.
دوران نقاهت و توانبخشی بعد از جراحی فتق ورزشی
دوران نقاهت بعد از درمان فتق ورزشی، معمولاً بین ۴ تا ۶ هفته طول میکشد. در این دوره، بیمار نباید فعالیتهای شدید ورزشی انجام دهد. برنامه توانبخشی شامل فیزیوتراپی تخصصی برای بازیابی دامنه حرکتی و تقویت تدریجی عضلات ناحیه لگن است.بهتر است بازگشت به ورزش را به ۳ تا ۶ ماه پس از عمل و بعد از تأیید پزشک متخصص موکول کنید.
پیشگیری از فتق ورزشی
تقویت عضلات هستهای بدن و عضلات ناحیه لگن مهمترین عامل در پیشگیری از فتق ورزشی است. گرم کردن اصولی قبل از ورزش و سرد کردن پس از آن را فراموش نکنید. همچنین از افزایش ناگهانی شدت و مدت تمرینات ورزشی خودداری کنید تا از بروز فتق ورزشی زیر شکم جلوگیری شود.
سخن پایانی
درمان فتق ورزشی اگرچه کمی چالشبرانگیز است، اما نکته مهم تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب است. با این کار فتق ورزشی اغلب به طور کامل بهبود مییابد. پایبندی به پروتکلهای درمانی و توانبخشی، کلید بازگشت موفقیتآمیز به میادین ورزشی است. با تقویت عضلات مرکزی و رعایت اصول صحیح تمرین بدون نیاز به درمان فتق ورزشی میتوانید از آن پیشگیری کنید.
سوالات متداول
فتق ورزشی بیشتر در چه ورزشکارانی دیده میشود؟
بروز فتق ورزشی در بین ورزشکاران رشتههایی با حرکات چرخشی ناگهانی متداولتر است. فوتبالیستها، بازیکنان هاکی، ورزشکاران رزمی و دوندهها بیشترین گروههای درگیر این عارضه هستند. حرکات سریع و تغییر جهتهای ناگهانی در هنگام ورزش مهمترین عامل بروز فتق ورزشی است.
آیا فتق ورزشی بدون جراحی درمان میشود؟
بله. در موارد خفیف تا متوسط، درمان فتق ورزشی به صورت غیرجراحی امکانپذیر است. استراحت، فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی معمولاً اولین روش درمانی هستند. در ۵۰ الی ۷۰ درصد موارد، این روشها موفقیتآمیز هستند و نیاز به جراحی برای درمان فتق ورزشی وجود ندارد.
مدت زمان بهبودی بعد از عمل جراحی فتق ورزشی چقدر است؟
دوره بهبودی کامل ۳ الی ۶ ماه طول میکشد. هفتههای اول درمان به استراحت و سپس فیزیوتراپی اختصاص مییابد. بازگشت به ورزش حرفهای معمولاً پس از ۴ الی۶ ماه و با تأیید پزشک ممکن است.
آیا ورزش کردن بعد از درمان فتق ورزشی امکانپذیر است؟
بله. پس از درمان فتق ورزشی به شکل موفقیتآمیز و تکمیل دوره توانبخشی، اکثر ورزشکاران میتوانند به سطح قبلی عملکرد ورزشی خود بازگردند. تقویت عضلات مرکزی و رعایت تکنیکهای صحیح ورزشی از عود مجدد فتق فتق ورزشی زیر شکم جلوگیری میکند.
چه زمانی باید برای فتق ورزشی به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که درد در ناحیه کشاله ران بیش از ۲ هفته طول کشید و یا درد با فعالیت تشدید پیدا کرد باید فورا به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این محدودیت در حرکت به دلیل فتق ورزشی نیز باید فورا درمان شود.
درخواست مشاوره
Request a Consultation
با پر کردن فرم زیر، مشاورهای تخصصی با دکتر محمد ایرانمنش دریافت کنید.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
