با تصمیم برای انجام عمل بای پس معده قدم در راهی می‌گذارید که در انتهای آن خلاصی از تمامی اضافه وزن، در مدت نسبتا کوتاهی است. برای تصمیم‌گیری بهتر، باید نسبت به خطرات این مسیر آگاه باشید. هر چند پیشرفت‌های اخیر تکنیک‌های جراحی چاقی، احتمال بروز این عوارض را بسیار کم کرده است. با این حال بهتر است با آگاهی کامل وارد این مسیر شوید. عوارض عمل بای پس معده در دو دسته بلند مدت و کوتاه مدت قابل بررسی است.
از جمله عوارض کوتاه مدت، تهوع، استفراغ و نفخ است در هفتههای اول پس از عمل برطرف می‌شود. در بلند مدت نیز خطراتی مانند ریفلاکس، انسداد روده یا عدم توانایی در جذب مواد غذایی به عنوان عوارض عمل بای پس معده قابل بررسی هستند.
خبر خوب این که اغلب این عوارض چه نوع کوتاه مدت چه بلند مدت قابل پیشگیری یا کنترل هستند. راهکارهایی برای پیشگیری و کم کردن احتمال این عوارض وجود دارد که در ادامه این نوشته به این موارد می‌پردازیم.
عوارض جراحی بای پس معده
یکی از موثرترین روش‌ها در درمان چاقی مفرط انجام عمل بای پس معده است. به طور ساده عمل بای پس معده نوعی از جراحی چاقی است که در آن تغییراتی در دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند. به این صورت که بخش کوچکی از معده جدا شده و به بخشی از روده کوچک متصل می‌شود. در عمل بای پس، به وسیله کوچک شدن معده و «دور زدن» قسمت. ابتدایی روده، میزان جذب کالری و دریافت مواد مغذی کم می‌شود.
با این مقدمه، از آن جایی که این عمل نسبتا پیچیده است، مانند هر عمل جراحی دیگری عوارض عمل بای پس معده در بلند مدت (بیش از ۱ سال بعد از عمل) و کوتاه مدت (۳۰ روز اولیه پس از عمل) قابل بررسی است.
درخواست مشاوره
Request a Consultation
با پر کردن فرم زیر، مشاوره‌ای تخصصی با دکتر محمد ایرانمنش دریافت کنید.
مقایسه عوارض عمل بای پس معده در کوتاه مدت و دراز مدت
عمل بای پس معده عملی پیچیده با دستکاری تقریبا زیاد در دستگاه گوارش است. از این رو عوارضی که مرتبط با این تغییرات باشند در یک سال پس از عمل بای پس امکان بروز دارد. در یک سال ابتدایی پس از عمل بای پس، عوارض دراز مدت به شرح زیر گزارش شده است:
- تغییر در مسیر عبور غذا و دستکاری روده و معده میزان جذب مواد غذایی و معدنی را دستخوش تغییر میکند. در نتیجه این کمبودها بیمار همواره نیاز به مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌های تجویزی پزشک دارد.
- کم خونی، پوکی استخوان یا مشکلات عصبی نیز در نتیجه کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی ممکن است. این عوارض عمل بای پس معده نیز با مصرف منظم مکمل‌ها و ویتامین‌هایی نظیر کلیسم، b12، آهن و ویتامین D قابل درمان و کنترل است.
- دیگر عارضه دیده شده پس از عمل بای پس، سندورم دامپینگ است. به واسطه این سندورم علائمی مانند تعریق، تهوع و ضعف پس از مصرف مواد قندی یا چرب در بیمار مشاهده می‌شود.
عوارض کوتاه مدت عمل بای پس معده
یکی از نگرانی‌های اصلی بعد از عمل بای پس معده، خطر لخته شدن خون در پاها و ریه و به اصطلاح آمبولی ریه است. این موضوع با استفاده از داروهای ضد انعقاد و استفاده از جوراب واریس و تحرک زود هنگام بعد از عمل قابل درمان و پیشگیری است.
دیگر عارضه ممکن در کوتاه مدت پس از بای پس معده، نشت از محل بخیه‌های جراحی است. این عارضه اگرچه نادر است اما در ۱ تا ۲ درصد مواقع اتفاق می‌افتد و در صورت وقوع نیاز به مداخله جدی پزشک دارد. ایجاد بخیه‌های محکم در زمان عمل از مهارت‌های جراح چاقی باتجربه است.
دیر عوارض عمل بای پس معده در کوتاه مدت شامل تهوع، استفراغ و یبوست است که با رعایت أصول غذایی صحیح، برطرف می‌شود.
معرفی انواع عارضه‌های عمل بای پس
عوارض عمل بای پس معده را می‌توانیم در چند نوع دسته بندی کنیم. جدول زیر معرفی انواع عارضه‌های پس از عمل بای پس را نشان می‌دهد:
| زمان وقوع عارضه | درصد شیوع | علائمی که باید به آن توجه کنید | راهکارهایی برای کنترل یا پیشگیری |
|---|---|---|---|
| ۳ تا ۷ روز پس از عمل | ۱ تا ۲ درصد | تب، درد شدید در شکم، تپش قلب | تست نشتی از محل بخیه در حین عمل، محدودیت در مصرف مایعات اولیه |
| ۷ الی ۱۴ روز بعد از عمل بای پس | ۱ تا ۲ درصد | تنگی تنفس ناگهانی، درد در قفسه سینه | تحرک زودهنگام، مصرف داروهای ضدانعقاد به تجویز پزشک |
| یک ماه اول | ۵ تا ۳۰ درصد | حالت تهوع، تعریق، ضعف پس از غذا | پرهیز از استفاده از قندهای ساده، خوردن غذا در وعده‌های کوچک |
| پس از گذشت ۳ ماه | ۱۰ الی ۲۰ درصد | سوزش سر دل، ترش کردن | پرهیز از درازکشیدن بلافاصله پس از غذا |
| ۶ ماه اول | ۲۰ تا ۳۰ درصد | خستگی، ریزش مو، بی‌حسی | مصرف منظم مکمل‌های تجویز شده توسط پزشک |
| بین ۶ ماه تا ۱ سال | ۱۵ الی ۳۰ درصد | درد شدید بالای شکم | کاهش وزن تدریجی، استفاده منظم از داروهای تجویزی |
در کنار عوارض عمل بای پس که در جدول بررسی شد، در هر زمانی ممکن است با درد شکم و یا مشکل در عدم دفع گاز یا مدفوع مواجه شوید. در این صورت مشکل با جویدن کامل غذا و پرهیز از پرخوری تا حدودی زیادی مرتفع می‌شود.
عوارض پس از عمل بای پس از نظر روانی و اجتماعی
علاوه بر عوارض جسمانی گفته شده که به طور مستقیم بر شرایط جسمانی مرتبط هستند، عوارض روانی و اجتماعی پس از بای پس معده نیز محتمل است. جدول زیر این عوارض بعد از بای پس را بررسی کرده است:
| نوع عارضه | درصد شیوع | زمان بروز عارضه | راهکارهایی برای مدیریت |
|---|---|---|---|
| افسردگی | ۱۰ تا ۲۰ درصد | ۱ تا ۶ ماه پس از عمل | مشاوره روانشناسی، حمایت خانوادگی |
| اختلال در پذیرش وضعیت جدید بدن | ۱۵ درصد | ۱ الی ۳ ماه بعد از عمل | روان‌درمانی، بهره‌مندی از گروه‌های حمایتی |
| مشکلات سازگاری | ۲۰ درصد | ۱ الی ۳ ماه پس از عمل | آموزش‌های پیش از عمل، رعایت برنامه تغذیه‌ای |
راه های جلوگیری از بروز عوارض عمل بای پس معده
آگاهی نسبت به عوارض عمل بای پس، راه را برای جلوگیری از بروز این عوارض ممکن می‌سازد. راه‌های جلوگیری از بروز عوارض را می‌توانیم در چند دسته بندی بررسی کنیم:
-
نکات مهم پیش از عمل بای پس
کاهش ۵ الی ۱۰ درصد از وزن بدن پیش از عمل بای پس، عوارض حین عمل را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. علاوه بر این تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی اصولی و شروع ورزش پیش از عمل، خطرات بیهوشی و عوارض جدی را کاهش می‌دهد. ترک سیگار از ۸ هفته پیش از عمل نیز به بهبود روند ترمیم زخم‌ها کمک میکند.
-
نکات ضروری حین عمل بای پس
انتخاب جراح چاقی حرفه‌ای و متخصص با تجربه کافی در زمینه عمل‌های لاغری، اولین قدم مهم برای پیشگیری عوارض عمل بای پس معده است. تسلط به عمل‌های جراحی با تکنیک لاپاراسکوپی توسط پزشک، خطر عفونت و خونریزی را کاهش می‌دهد. انجام تست نشتی به روش‌های مختلف و محدود زمان جراحی بین ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه از بروز بسیاری از عارضه‌ها جلوگیری میکند.
-
نکات مهم بعد از عمل برای جلوگیری از عوارض عمل بای پس
تحرک فوری پس از عمل بای پس خطر تشکیل لخته خون را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. همچنین بسیار مهم است که پس از عمل از اصول غذایی پلکانی با شروع از مایعات رقیق پیروی کنید. مصرف دقیق مکمل‌ها دیگر نکته مهمی است که پس از بای پس معده باید به آن دقت کنید. انجام آزمایشات دوره‌ای و مراجعه منظم به پزشک برای انجام معاینات، امکان تشخیص به موقع عوارض را فراهم میکند.
همچنین در طولانی مدت رعایت اصول غذایی، جویدن به اندازه غذا، ورزش و تغییر جدی در سبک زندگی مانع از بروز بسیاری از عارضه‌ها می‌شود.
نکاتی برای کاهش عوارض بای پس معده
برای کاهش عوارض عمل بای پس معده بهتر است پیش از تصمیم‌گیری برای این عمل، به چند نکته مهم دقت کنید:
- انتخاب جراح باسابقه، حرفه‌ای و مسلط به آخرین تکنیک‌های جراحی‌های چاقی
- کاهش وزن تا ۱۰ درصد قبل از اقدام برای عمل
- ترک سیگار و الکل از حداقل ۸ هفته پیش از عمل به جهت تسریع بهبود زخم‌ها
- تحرک فوری پس از جراحی تا از خطر لخته شدن خون جلوگیری کنید.
- مصرف منظم مکمل‌ها
- رعایت اصول غذایی مرحله‌ای به توصیه پزشک و مشاور تغذیه
- پرهیز از مصرف قندهای ساده برای جلوگیری از سندرم دامپینگ
- جویدن کامل غذا برای جلوگیری از انسداد روده
- پیگیری منظم پزشکی و انجام آزمایشات دوره‌ای
- شرکت در جلسات مشاوره روانشناسی برای سازگاری با تغییرات بعد از عمل
چه عواملی می‌تواند باعث پشیمانی بعد از عمل بای پس معده شود؟
پشیمانی بخشی از هر تصمیمی در زندگی است. عمل بای پس معده نیز از این قاعده مستثنی نیست. با آگاهی از عوارض عمل بای پس معده، ممکن است نگران پشیمانی بعد از عمل باشید. به دلایل زیر ممکم است بعد از عمل بای پس پشیمان شوید:
- انتظارات غیرواقع بینانه از تغییر وزن بدون تلاش و تغییر سبک زندگی
- عوارض جسمانی آزاردهنده مثل سندرم دامپینگ، ریفلاکس و محدودیت‌های غذایی شدید
- مشکلات روانی مثل افسردگی، اختلالات مربوط به تغذیه
- عدم دریافت حمایت‌های اجتماعی، تمسخر دیگران و انزوا در موقعیت‌های اجتماعی
- مشکلات مالی به دلیل هزینه‌های غیرمنتظره یا دوران نقاهت طولانی
- عدم رعایت دستورات پزشک در مورد تغذیه، مصرف مکمل‌ها و آزمایشات دوره‌ای
- وقوع نتایج غیرمنتظره مانند کاهش وزن زیاد یا عدم بهبود بیماری‌های مرتبط با چاقی
سخن پایانی
عمل جراحی بای پس یک تکنیک جراحی برای رهایی از اضافه وزن است. نکته مهم این است که موفقیت عمل بای پس محدود به این تکنیک نیست بلکه مهم تعهد بیمار برای تغییر جدی در سبک زندگی است. در واقع بعد از عمل بای پس شما فرصتی پیدا می‌کنید تا زندگی جدیدی را با بدنی سالم آغاز کنید. با این وجود بهتر است با آگاهی کامل قدم در این مسیر بگذارید.
شناخت عوارض عمل باس پس و رعایت قدم به قدم تمامی توصیه‌های پزشک جراح چاقی شما را هر روز به نتیجه مطلوب نزدیک میکند.
سوالات متداول عوارض بای پس با دکتر ایرانمنش
شایعترین عوارض کوتاهمدت عمل بای پس معده چیست؟
حالت تهوع و استفراغ به علاوه درد شکم و نفخ از متداولترین عوارض بای پس معده در کوتاهمدت هستند. برخی از بیماران پس از جراحی ممکن است دچار یبوست یا اسهال موقت شوند. عوارض جدیتر اما نادرتری نیز وجود دارد. برای مثال نشت از محل بخیه و لخته خون معمولا در هفتههای اول بروز میکند. این مشکلات با مراقبتهای صحیح بیمارستان و رعایت دستورات پزشک قابل رفع و کنترل هستند.
عوارض روانی جراحی بای پس چیست و چگونه مدیریت می‌شود؟
اضطراب و عوارض روانی شایع مانند افسردگی از جمله عوارض عمل بای پس هستند. همچنین اختلال در تصویر بدن نیز ممکن است بعد از عمل بای پس رخ دهد. برخی از بیماران بعد از عمل بای پس دچار وسواس غذایی و احساس محرومیت می‌شوند. مدیریت این عوارض با شرکت در جلسات روانشناسی و تکیه بر حمایت خانواده نقش کلیدی در گذر از این شرایط دارد.
ایا مشکل در باروری از عوارض عمل بای پس معده است؟
ممکن است باروری به طور موقت بعد از عمل بای پس تحت تاثیر قرار گیرد. از طرفی در زنانی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند، بعد از عمل بای پس باروری بهبود پیدا میکند. به طور کلی توصیه می‌شود بارداری پس از بای پس را به ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از عمل موکول کنید.
آیا ممکن است بعد از عمل بای پس زخم معده ایجاد شود؟
در ۲ الی ۵ درصد از بیماران ممکن است پس از عمل بای پس، در محل اتصال معده و روده زخم معده رخ دهد. با کاهش مصرف سیگارو الکل پیش از عمل می‌توانید فرایند ترمیم زخم پس از عمل را سریع‌تر کنید.
بهترین راهکار برای پیشگیری از عوارض بای پس چیست؟
اولین و بهترین راهکار برای جلوگیری از عوارض بعد از عمل بای پس، مراجعه به پزشک متخصص در زمینه جراحی‌های چاقی است. در مراحل بعدی آمادگی روانی برای تغییرات در وضعیت جسمانی و سبک زندگی شما را به رعایت دقیق اصول غذایی و ورزش ملزم میکند. در این شرایط بسیاری از پیامدهای عمل خودبخود رفع می‌شود. در انتها نیز آگاهی از عوارض عمل و هوشیاری نسبت به علائم شما را در مدیریت عوارض کمک میکند.
