احتمال مرگ در اثر عمل بای پس معده کمتر از ۱ درصد است. هر چند ناچیز بودن این درصد نباید باعث شود که آن را نادیده بگیریم. مانند هر شخص دیگری که در پی یک زندگی سالم با اندامی متناسب از طریق جراحی لاغری است، احتمالا شما هم نگرانی‌هایی در مورد میزان موفقیت عمل بای پس معده دارید. خبر خوب اینکه جراحی بای پس معده یکی از ایمن‌ترین جراحی‌های متابولیک محسوب می‌شود.
خبر خوب‌تر این که بهره‌مندی از خدمات یک تیم مجرب جراحی چاقی، احتمال هر نوع خطری را تا حد زیادی رفع می‌کند. آمار و ارقام در سال‌های اخیر نشان داده که مرگ در اثر عمل بای پس معده در ۳۰ روز اول پس از عمل برای افراد کمتر از ۶۰ سال کمتر از ۰.۱ درصد است. این یعنی از هر ۱۰۰۰ عمل، احتمال ناموفق بودن فقط ۱ عمل وجود دارد. این درصد در سال‌های اولیه پس از بای پس نیز ثابت می‌ماند.
در این نوشته به طور کامل به بررسی دلایل اصلی مرگ بعد از عمل چاقی و راه‌های پیشگیری از آن پرداخته‌ایم.
درخواست مشاوره
Request a Consultation
با پر کردن فرم زیر، مشاوره‌ای تخصصی با دکتر محمد ایرانمنش دریافت کنید.
احتمال مرگ در اثر عمل بای پس معده چقدر است؟
در شرایط یکسان، مرگ و میر ناشی از عمل بای پس معده در شرایط مختلف به شرح زیر است:
- ۰.۱ درصد در مراکز معتبر (۱ نفر از هر ۱۰۰۰ نفر)
- ۰.۰۵ درصد برای بیماران سالم زیر ۶۰ سال
- ۱ درصد برای بیماران پرخطر با بیماری زمینه‌ای و در شرایط خاص
احتمالات گفته شده در شرایط بیمار با سن بالای ۶۵ سال و شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر از ۵۰ بیشتر قابل بررسی است. همچنین وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت کنترل نشده و مشکلات قلبی و عروقی بر افزایش این درصد خطر بای پس معده تاثیرگذار است. به همین میزان تجربه و مهارت جراح چاقی، روش انجام عمل چاقی و کیفیت مراقبت‌های بعد از عمل بر کمتر شدن این درصد‌ها می‌شود.
دلایل اصلی مرگ بر اثر عمل بای پس معده
مرگ بر اثر عمل بای پس معده به دلایل مختلفی رخ میدهد. در جدول زیر مهم‌ترین دلایل و زمان وقوع هر یک را بررسی کرده‌ایم:
| علت مرگ | درصد وقوع | زمان شایع وقوع | راهکارهای پیشگیری |
|---|---|---|---|
| آمبولی ریه (لخته شدن خون در ریه) | ۴۰ تا ۵۰ درصد مواقع | ۷ الی ۱۰ روز پس از عمل | - تزریق ضد انعقاد - تحرک زودهنگام پس از عمل - استفاده از جوراب واریس |
| نشت از محل بخیه‌ها | بین ۲۵ تا ۳۰ درصد مواقع | بین ۳ تا ۷ روز پس از عمل | - استفاده از تجهیزات با کیفیت در بخیه زدن - تست نشتی در حین عمل - محدودیت در مصرف مایعات اولیه |
| عفونت شدید | از ۱۵ تا ۲۰ درصد | بین ۵ الی ۱۴ روز پس از عمل | - مصرف آنتی‌بیوتیک پیشگیرانه - ضدعفونی محل دقیق عمل - انجام تمرینات تنفسی پیش از عمل |
| عوارض قلبی | بین ۱۰ الی ۱۵ درصد مواقع | ۱ الی ۳ روز پس از عمل | - ارزیابی کامل وضعیت قلب بیمار پیش از عمل - کنترل فشار خون حین عمل - بررسی ICU پس از عمل |
| خونریزی شدید | بین ۵ الی ۱۰ درصد | ۱ تا ۲ روز پس از عمل | - بررسی انعقاد خون پیش از عمل - استفاده از تکنیک‌های دقیق جراحی - پیش‌بینی وضعیت خون در حین عمل و تزریق خون در صورت نیاز |
بررسی دو نکته در این جدول ضروری است. اول اینکه بسیاری از علل مرگ و میر، ارتباطی به عمل بای پس ندارد و عوارض معمول پس از عمل‌های جراحی به حساب می‌آید. به علاوه همانطور که در بخش راهکارهای پیشگیری در جدول می‌بینیم، بسیاری از خطراتی که ممکن است به مرگ در اثر عمل بای پس منجر شود، در صورت انتخاب جراح چاقی مجرب و کادر پزشکی حرفه‌ای خود بخود رفع می‌شود.
چگونه می‌توان خطرات عمل بای پس معده را کاهش داد؟
با وجود همه احتمالاتی که برای مرگ در اثر عمل بای پس معده وجود دارد، جلوگیری از وقوع این احتمالات ممکن است. راهکارهای کلیدی زیر برای کاهش خطرات عمل بای پس معده توصیه می‌شود:
- انتخاب تیم جراحی باتجربه و جراح چاقی با مدرک‌های تخصص جراحی‌های چاقی
- آماده شدن بیمار برای ورود به روند عمل شامل ترک سیگار، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای
- کاهش وزن برای بیمارهای با شاخص توده بدنی بیشتر از ۵۰ به میزان ۱۰ درصد
- انجام عمل بای پس معده متناسب با آخرین أصول جراحی‌های متابولیک
- مسلط بودن جراح چاقی به روشهای کم تهاجم مانند لاپاراسکوپی پیشرفته
- مراقبت درست از بیمار پس از عمل مانند تحرک زودهنگام
- رعایت دقیق أصول غذایی پلکانی
- بررسی مستمر وضعیت بیمار به خصوص در هفته‌های اول
- انجام کامل آزمایش‌هاس دوره‌ای
- ارائه کمک‌های روانشناسی به بیمار برای عادت کردن به سبک زندگی جدید
نکات مهم قبل از تصمیم‌گیری برای جراحی بای پس معده
حالا که با در نظر گرفتن تمامی احتمال‌ها و حتی احتمال مرگ در اثر عمل بای پس معده تصمیم به انجام این جراحی گرفته‌اید، بهتر است نکاتی را مدنظر داشته باشید:
انتخاب جراح و مرکز معتبر جراحی چاقی
جراح چاقی مورد انتخاب شما باید تجربه زیادی در عمل‌های چاقی و روش لاپاراسکوپی پیشرفته داشته باشد. بررسی مدارک، میزان دانش و نتایج موفق و ناموفق ایشان پیش از انجام عمل اهمیت زیادی دارد. برای مثال عمل بای پس معده دکتر ایرانمنش یک انتخاب هوشمندانه برای کمینه‌کردن خطرات ناشی از بای پس معده است. دکتر ایرانمنش به لحاظ تسلط به عمل‌های لاپاراسکوپی و تجربه و سابقه جراحی‌های چاقی نامی قابل اعتنا است.
ارزیابی شرایط جسمانی پیش از اقدام برای عمل
اشخاصی با شاخص توده بدنی بیشتر از ۳۵ و ۴۰ مناسب‌ترین کاندیدها برای انجام عمل بای پس هستند. با این وجود و با بررسی احتمال هر چند ناچیز مرگ در اثر عمل بای پس، به جایگزین‌های عمل جراحی مانند رژیم فکر کنید.
آمادگی پیش از عمل بای پس معده
برای گرفتن بهترین نتیجه پیش از عمل بای پس معده باید سلامت عمومی شما مورد بررسی قرار بگیرد. انجام آزمایش کامل خون، ارزیابی قلبی و ریوی و مشاوره غدد از جمله این موارد هستند. .همچنین بهتر است از هفته‌ها قبل از عمل سیگار و الکل را ترک کنید.
در نظر گرفتن هزینه‌های مشخص و هزینه‌های غیرمنتظره
در نظر بگیرید که علاوه بر هزینه عمل بای پس معده، هزینه‌های جانبی مانند آزمایش‌ها، مشاوره تغذیه و حتی روانشناسی مهم هستند. علاوه بر این ممکن است بعد از عمل بنا به تشخیص جراح چاقی، ناچار به گنجاندن مکمل‌ها در برنامه غذایی خود باشید.
آمادگی ذهنی برای تغییرات زیاد در زندگی پس از عمل
عمل بای پس معده و یا سایر جراحی‌های چاقی نقطه شروع تغییر اساسی در سبک زندگی هستند. با آمادگی روانی کامل نسبت به این موضوع قدم در این راه بگذارید. زندگی شما به بعد و قبل از عمل بای پس تقسیم می‌شود. باید نسبت به این موضوع از نظر روحی آمادگی کامل داشته باشید.
راه‌های پیشگیری از مرگ در اثر عمل بای پس معده
پروتکل‌هایی وجود دارد که در صورت رعایت آن‌ها پیش از عمل بای پس، می‌توان خطر مرگ اثر جراحی را به کمتر از ۰.۰۵ درصد کاهش داد. جدول زیر به صورت فهرست‌وار به بررسی این روش‌ها می‌پردازد:
| اقدامات پیشگیرانه | میزان کاهش خطر |
|---|---|
| انتخاب جراح چاقی متخصص و مسلط به عمل‌های لاپاراسکوپی | کاهش ۸۰٪ خطر مرگ |
| کاهش ۵-۱۰٪ وزن قبل از عمل برای شاخص توده بدنی بیشتر از ۴۵ یا ۵۰ | کاهش ۴۵٪ خطر عوارض |
| ترک سیگار حداقل ۱۲ هفته قبل از عمل | کاهش ۵۰٪ خطر تنفسی |
| پیشگیری از خطر تشکیل لخته خون با استفاده از داروی هپارین و جوراب واریس | کاهش ۷۰٪ خطر لخته |
| مانیتورینگ ICU در ۲۴ ساعت اول | کاهش ۶۰٪ خطر مرگ |
| تحرک زودهنگام بعد از عمل به صورت هر ۲ ساعت راه رفتن | کاهش ۵۵٪ خطر آمبولی |
| تست نشتی حین عمل | کاهش ۷۵٪ خطر نشت |
| کنترل دقیق قند خون | کاهش ۴۰٪ خطر عفونت |
| مشاوره تغذیه‌ای تخصصی پیش از عمل | کاهش ۳۵٪ خطر سوءتغذیه |
| پایش الکترولیت‌ها روزانه هفته اول | کاهش ۵۰٪ خطر عدم تعادل |
سخن پایانی
در بررسی احتمال مرگ در اثر عمل بای پس یا هر نوع عمل چاقی دیگری، یک نکته مهم را در نظر بگیرید. این که سالیانه افراد زیادی بر اثر چاقی فوت می‌کنند. به زبان ساده‌تر چاقی مفرط دومین عامل مرگ و میر در سطح جهان به شمار می‌آید. براساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) سالانه ۲.۸ میلیون نفر براساس چاقی و اضافه وزن می‌میرند. همچنین سالیانه ۳۵.۸ میلیون نفر دچار مرگ زودرس در مواجهه با عواملی مرتبط با چاقی می‌شوند. این تعداد معادل ۲.۳ درصد است.
با این اوصاف به نظر می‌رسد کمتر از یک درصد احتمال مرگ به علت عمل بای پس، در مقیاس جهانی قابل چشم‌پوشی باشد.
سوالات متداول احتمال مرگ در اثر عمل بای پس معده با دکتر ایرانمنش
احتمال مرگ در اثر عمل بای پس معده چقدر است؟
خطر مرگ و میر در اثر عمل بای پس معده در مراکز معتبر کمتر از ۱ مورد در هر ۱۰۰۰ عمل است. این احتمال با در نظر گرفتن بازه افراد سالم زیر ۶۰ سال به ۰.۰۵ درصد نفر کاهش می‌یابد. به همین میزان برای افراد بالاتر از ۶۵ سال و مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی ممکن است به ۱ نفر در ۱۰۰ نفر برسد.
شایعترین علت مرگ بعد از عمل بای پس معده چیست؟
آمبولی ریه با ۴۰ الی ۵۰ درصد احتمال وقوع، شایعترین علت مرگ پس از عمل بای پس معده است. این عارضه معمولا بین ۷ الی ۱۰ روز پس از عمل رخ میدهد. روشهای پیشگیری از انعقاد خون در کاهش احتمال وقوع این مشکل تاثیرگذار هستند.
آیا روش لاپاراسکوپی ایمن‌تر از جراحی باز است؟
لاپاراسکوپی در عمل بای پس معده یک روش با تهاجم کمتر، نیاز به برش کمتر و دوران نقاهت کوتاه‌تر است. به علاوه در این روش خطر عفونت و لخته خون کمتر است.
آیا چاقی شدید، خطر مرگ در اثر عمل بای پس را افزایش میدهد؟
پاسخ به این سوال مثبت است. افرادی با شاخص توده بدنی بیشتر از ۵۰ و چاقی مفرط نیاز به ارزیابی چند تخصصی مانند قلب، ریه و بیهوشی پیش از عمل دارند. خطر مرگ در این افراد ۳ برابر سایر افراد است. هر چند چاقی مفرط به خودی خود، دومین علت مرگ و میر در جهان است. این یعنی خطر مرگ در اثر عمل چاقی، بیشتر از خطر مرگ در اثر خود چاقی نیست.
چگونه نسبت به تجربه جراح بای پس معده مطمئن شوم؟
با بررسی نظرات بیماران قبلی پزشک میتوانیم نسبت به کیفیت خدمات ایشان مطمئن شویم. در مراحل بعدی بررسی مدارک پزشکی، سابقه پزشک و عضویت وی در انجمنهای معتبر اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این پرسیدن سوال از پزشک و بررسی میزان تسلط و حوصله ایشان در پاسخدهی میتواند سنگ محکی بر کیفیت خدمات ایشان باشد.
