جراحــی فتـــــق
جراحی فتق برشی شکم
- درمان قطعی و جلوگیری از عود مجدد فتق
- بهبود عملکرد عضلات دیواره شکم
- امکان انجام با روش لاپاراسکوپی (کم تهاجمی)
- کوتاه بودن دوران نقاهت و بازگشت سریع‌تر به فعالیت روزمره
چرا فتق برشی؟
Why an incisional hernia
فتق برشی با گذشت زمان می‌تواند بزرگتر و دردناک‌تر شود. عمل جراحی تنها راه درمان قطعی و پیشگیری از عوارض جدی آن است.
درمان قطعی و دائمی
با ترمیم دیواره شکم، فتق به‌طور کامل برطرف شده و احتمال بازگشت آن بسیار کاهش می‌یابد.
کاهش درد و ناراحتی
پس از عمل، فشار داخلی شکم کاهش یافته و دردهای ناشی از فتق از بین می‌روند.
استفاده از روش‌های کم‌تهاجمی
در بسیاری از موارد، جراحی با لاپاراسکوپی انجام میشود که دوران نقاهت کوتاه‌تری دارد.
کاهش احتمال عوارض خطرناک
عمل فتق برشی از گیر افتادن روده یا انسداد جلوگیری میکند و جلوی بروز مشکلات جدی‌تر را می‌گیرد.
اسلیو معده
1000+
بای پس معده
800+
اسلیو پلاس
عمل فتق برشی (انسزیونال) چیست؟
What is incisional hernia surgery
در 20 درصد مواقع پس از عمل‌های جراحی شکمی، فتق برشی یا هرنیای انسزیونال رخ می‌دهد. این یعنی با یک عارضه شایع مواجه هستیم که در آن اندام‌های داخلی شکم مانند روده یا بافت چربی شکم از محل برش جراحی قبلی بیرون می‌زنند.
علت وقوع فتق برشی این است که دیواره شکم در محل جراحی قبلی ضعیف است. در اثر این اتفاق، یک برآمدگی قابل مشاهده در زیر پوست شکم ایجاد میشود. این برآمدگی در وضعیت‌های مختلف بدن مثل حالت ایستاده یا دراز کشیده ممکن است ظاهر و یا ناپدید شود.
دقت کنید که فتق‌های برشی از نظر اندازه و شدت متفاوت هستند. بعضی از انواع فتق برشی بدون علائم بوده و برخی از آن‌ها منجر به درد و ناراحتی و حتی عوارض تهدید کننده می‌شوند. در هر صورت درمان به موقع فتق برشی از عوارض جدی‌تر مثل انسداد یا اختناق روده جلوگیری میکند.
شایع‌ترین علت های فتق برشی
علت اصلی ایجاد فتق برشی ترمیم ناکافی یا ضعف دیواره شکمی پس از عمل جراحی یا ضعف تدریجی بعد عمل شکمی در این ناحیه است.
همچنین افرادی که فعالیت‌های سنگین خود را در مدت کمی پس از عمل جراحی شروع کنند، باید به فتق شکمی به عنوان یک عارضه محتمل نگاه کنند. سرفه‌ها یا عطسه‌های مکرر، یبوست یا هر نوع زورزدنی برای ایجاد انواع فتق یک علت شایع به حساب می‌آید.
به طور خلاصه با داشتن یکی از شرایط زیر به احتمال زیاد در معرض خطر فتق برشی قرار دارید:
🔹 چاقی: فشار اضافی بر روی دیواره شکم باعث بروز فتق شده و ترمیم زخم پس از جراحی‌ها را مشکل میکند.
🔹 استعمال دخانیات: ماده نیکوتین خونرسانی به بافت‌های را کاهش داده و سرعت بهبود زخم را کاهش می‌دهد.
🔹 دیابت: قند خون بالا نیز سرعت ترمیم بافت را کاهش می‌دهد.
🔹 سن بالا و سابقه زیاد در جراحی‌های شکمی: هر جراحی به تنهایی ریسک ضعف دیواره شکمی را به همراه دارد و جراحی‌های متعدد میزان ضعف دیواره شکمی را افزایش می‌دهد.
نمونه عمل‌های موفق فتق برشی
Examples of successful incisional hernia surgeries
مراحل انجام عمل فتق برشی
Stages of Incisional hernia surgery
معاینه و تشخیص بالینی
پزشک با معاینه فیزیکی و بررسی علائم، وجود فتق برشی را تشخیص می‌دهد و شدت آن را ارزیابی میکند.
تصویربرداری و آزمایش
برای ارزیابی دقیق‌تر، از سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا آزمایش‌های لازم برای بیمار انجام میشود.
آماده‌سازی پیش از جراحی
شامل آزمایش‌های قلب، بیهوشی، و ارائه توضیحات لازم به بیمار برای آمادگی بهتر در روز عمل است.
عمل جراحی متناسب شرایط
بسته به شرایط بیمار، عمل به روش باز یا لاپاراسکوپی انجام شده و فتق با مش یا بخیه ترمیم میشود.
مراقبت‌های بعد از عمل
بیمار با رعایت دستورهای دارویی و حرکتی پزشک و ویزیت‌های دوره‌ای روند ترمیم را کنترل میکند.
علائم فتق انسزیونال؛ از چه نشانه‌هایی نباید غافل شد؟
Symptoms of an incisional hernia
فتق برشی یا فتق انسزیونال ممکن است در ابتدا بدون علامت باشد اما به مرور زمان می‌توانیم علائم فتق شکمی را در سه دسته بندی به شرح زیر بررسی کنیم:
- علائم شایع فتق شکمی:
- برآمدگی قابل مشاهده یا لمس که به صورت ایستاده بیشتر معلوم است و به صورت دراز کشیده ممکن است ناپدید شود. این برآمدگی در زمان سرفه شدید یا یبوست نیز ظاهر میشود. به طور معمول در صورت وجود فتق، پوست در نواحی اطراف آن حساس میشود.
- درد در هنگام بلند کردن اجسام سنگین یا فشار به ناحیه شکم.
- احساس فشار یا سنگینی در ناحیه شکم به خصوص پس از خوردن غذا یا فعالیت‌های ورزشی.
- علائم هشداردهنده فتق شکمی که نیاز به مراجعه به پزشک دارند:
- درد ناگهانی و شدید در ناحیه فتق که ممکن است ناشی از گیرافتادگی فتق باشد.
- تهوع و استفراغ که می‌تواند نشان از انسداد روده باشد.
- تغییر رنگ پوست به قرمزی که ممکن است نشان از اختناق فتق و قطع خونرسانی در ناحیه مربوطه باشد.
- افزایش دمای بدن و تب شدید
- افزایش ضربان قلب به صورت غیرطبیعی
- علائم در موارد پیشرفته فتق برشی:
- یبوست یا عدم توانایی در دفع گاز به دلیل فشاری که فتق برشی به روده وارد میکند.
- تغییر سایز مدفوع و همچنین تغییر شکل آن
- بروز اسهال به مدت طولانی
- تورم پیش رونده که با گذشت زمان بزرگتر میشود.
فتق برشی و فتق شکمی چه تفاوت‌هایی دارند؟
انواع متفاوتی از فتق وجود دارد:
- فتق شکمی
- فتق برشی
- فتق کشاله ران
- فتق نافی
تنها چند نوع از انواع فتق‌ها هستند. در این بین ممکن است فتق برشی با فتق شکمی یکسان در نظر گرفته شود. در جدول زیر به بررسی مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع فتق می‌پردازیم:
| ویژگی‌ها | فتق شکمی | فتق برشی |
|---|---|---|
| تعریف | بیرون‌زدگی بافت یا اندام از دیواره شکم | نوعی فتق شکمی که از محل بخیه یا برش جراحی قبلی |
| محل ایجاد | هر نقطه‌ای از دیواره شکم | معمولاً در محل زخم یا برش جراحی |
| علت | ضعف مادرزادی یا اکتسابی در دیواره شکم | عارضه‌ی ناشی از جراحی قبلی |
| عوامل خطر | چاقی، بارداری، یبوست مزمن، بلند کردن اجسام سنگین | عفونت محل جراحی، بهبودی ناقص زخم، فشار زیاد شکمی |
| علائم | تورم، درد، احساس فشار در شکم | تورم در محل زخم قبلی، درد و گاهی ترشح |
| درمان | معمولاً جراحی (باز یا لاپاروسکوپی) | جراحی ترمیمی (گاهی با مش) |
| احتمال عود | نسبتاً کمتر | بیشتر از فتق شکمی ساده |
درمان فتق برشی بدون جراحی امکان‌پذیر است؟
پاسخ این سوال منفی است. درمان فتق برشی بدون جراحی یا درمان فتق برشی به صورت خود به خود ممکن نیست. در صورتی که فتق برشی کوچک و بدون علامت باشد ممکن است پزشک صرفا معاینات دوره‌ای را توصیه کند.
در این حالت استفاده از شکم بند (کمربند) می‌تواند برای فشار دادن فتق به داخل مفید واقع شود. البته این روش درمانی موقت است و در مواردی باعث تحریک پوست یا چسبندگی بافت‌های اطراف ناحیه شکم به مرور زمان میشود. در صورتی که فتق به مرور زمان بزرگ و دردناک شود، جراحی فتق برشی ضروری است. استفاده از شکم بند برای طولانی مدت و بدون توصیه پزشک نیز می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد.
در مواردی ممکن است جراحی فتق برشی را به تعویق بیندازیم. برای مثال اگر بیمار دارای شرایط پزشکی بسیار خاص، مانند نارسایی قلبی پیشرفته باشد، عمل جراحی توصیه نمی‌شود. همچنین در افراد مسن که کهولت سن باعث تاخیر در ترمیم بافت در ناحیه شکمی آن‌ها میشود، ممکن است عمل فتق به صلاحدید پزشک انجام نشود.
بهترین روش جراحی فتق برشی شکم کدام است؟ (باز یا لاپاراسکوپی)
پیش انتخاب بهترین روش برای جراحی فتق برشی، بهتر است تعریف دقیقی در مورد هر یک از روش‌های درمان فتق یعنی روش باز و روش لاپاراسکوپی داشته باشیم.
روش باز در جراحی فتق برشی
جراحی باز فتق برشی طی چند مرحله به شرح زیر انجام میشود:
- بیمار از 6 الی 8 ساعت قبل از عمل باید ناشتا باشد.
- بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. در مواردی ممکن است عمل جراحی با بیحسی نخاعی انجام شود.
- ناحیه جراحی با یک برش به طور 5 الی 15 سانتی‌متر باز میشود.
- محتویات فتق (روده یا چربی) به آرامی به داخل شکم برگردانده میشود.
- لبه‌های عضلات ضعیف با بخیه به هم دوخته میشود.
- در صورت نیاز و به صلاحدید پزشک از یک توری مصنوعی (پروتز) برای تقویت دیواره ضعیف شده استفاده میشود که به آن مش (از جنس پلی‌پروولین) گفته میشود. با این روش امکان عود مجدد فتق کاهش می‌یابد.
- زخم به روش‌های گوناگونی مانند بخیه داخل پوستی یا منگنه بسته میشود. هدف این است که اسکار(پوست جمع شده پس از بخیه) کمتری باقی بماند.
- مدت زمان این عمل بین 45 دقیقه تا 2 ساعت است.
- در این روش جراحی بعد از عمل دوران نقاهت طولانی‌تری خواهید داشت.
- روش جراحی باز در فتق برشی برای فتق‌های بزرگ و پیچیده مناسب‌تر است.
روش لاپاراسکوپی در درمان فتق برشی
در این روش نکته مهم تحقیق در مورد یافتن پزشکی است که به عمل‌های لاپاراسکوپی مسلط باشد. لاپاراسکوپ یک وسیله لوله‌ای مانند است که در راس آن منبع نور و دوربین قرار دارد. از طریق ایجاد برش‌های کوچک در سطح پوست دستگاه لاپاراسکوپ به داخل ناحیه فتق فرستاده میشود. پزشک به کمک تصاویر ارسالی از لاپاراسکوپ، عمل جراحی را مطابق مراحل زیر انجام می‌دهد:
- بیمار بایستی از 8 ساعت قبل ناشتا باشد.
- روش لاپاراسکوپی در درمان فتق برشی با بیهوشی عمومی آغاز میشود.
- شکم بیمار با گاز co2 پر میشود تا فضای کافی برای کار ایجاد شود. این گاز در انتهای عمل تخلیه میشود.
- 3 الی 4 برش کوچک 5 الی 10 میلی‌متری در نقاط مختلف شکم ایجاد میشود.
- دستگاه لاپاراسکوپ از طریق یکی از این برش‌ها وارد بدن میشود.
- لوله‌های مخصوص نیز در نقاط مختلف شکم قرار می‌گیرد.
- چسبندگی‌های اطراف فتق با ابزارهای ویژه جدا میشود.
- فتق به محل اصلی برگردانده میشود.
- با قراردادن توری مصنوعی یا مش ناحیه ضعیف شده دیواره شکم تقویت میشود.
- روش لاپاراسکوپی در درمام فتق بین 60 تا 120 دقیقه طول می‌کشد.
- دوران نقاهت در این روش کوتاه‌تر است.
مقایسه روش باز و لاپاراسکوپی در درمان فتق برشی
| مبنای مقایسه | روش جراحی باز فتق برشی | روش جراحی لاپاراسکوپی فتق برشی |
|---|---|---|
| اندازه برش | یک برش 5 الی 10 سانتی‌متری | 3 تا 4 برش 5 الی 10 میلی‌متری |
| نوع بیهوشی | عمومی یا نخاعی | عمومی |
| مدت عمل | بین 45 دقیقه تا 2 ساعت | بین 1 تا 2 ساعت |
| دوران نقاهت پس از عمل | طولانی‌تر و نیاز به مسکن‌های قوی‌تر | کمتر و نیاز به مسکن‌های خفیف‌تر |
| بستری در بیمارستان | بین 2 تا 4 روز | بین 1 تا 2 روز |
| احتمال عود فتق | تا 50% | 5 الی 10% |
| عود فتق بدون استفاده از مش | بین 10 تا15% | بدون مش انجام نمی‌شود. |
| مزایا | مناسب فتق‌های بزرگ و پیچیده – هزینه کمتر – عمل ساده‌تر | درد کمتر – بهبودی سریع‌تر – اسکار کوچک‌تر – پیشرفته‌تر |
| معایب | درد بیشتر – اسکار بزرگ – احتمال عفونت بیشتر | گران‌تر – نیاز به تخصص ویژه – مناسب نبودن برای فتق‌های بزرگ |
| عوارض احتمالی | عفونت محل زخم – چسبندگی – هماتوم | نفخ طولانی‌تر – آسیب احشایی |
| بازگشت به فعالیت عادی و کار | 4 تا 6 هفته پس از عمل | 1 تا 2 هفته بعد از عمل |
| هزینه | کمتر | بیشتر به دلیل تجهیزات پیشرفته‌تر |
| کاربرد | مناسب فتق‌های بزرگ و موارد اورژانسی | مناسب فتق‌های کوچک و متوسط |
نکته مهم در بررسی این جدول این است که مقایسه در شرایط یکسان انجام شده است. اندازه و موقعیت فتق شما مهم‌ترین عاملی است که پزشک را به انتخاب بهترین روش درمان سوق می‌دهد.
مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی فتق انسزیونال
یکی از مهم‌ترین دغدغه افراد نحوه مراقبت قبل و بعد از عمل جراحی فتق برشی یا انسزیونال است.
مراقبت‌های قبل از عمل جراحی را می‌توانیم به صورت زیر فهرست کنیم:
- آماده سازی عمومی شامل ترک سیگار و الکل حداقل 2 هفته قبل از عمل
- کنترل بیمار‌ی‌های زمینه‌ای مثل قند خون یا فشار خون
- رعایت تغذیه مناسب با تمرکز به استفاده از پروتئین
- ناشتایی تا 8 ساعت قبل از عمل
- استحمام با صابون ضدعفونی برای جلوگیری از عفونت
- پرهیز از اصلاح موهای شکم با تیغ
برای مراقبت‌های بعد از عمل جراحی انسزیونال می‌توانیم موارد زیر را بررسی کنیم:
- مراقبت‌های فوری تا 48 ساعت پس از عمل و مصرف مسکن‌های تجویزی
- تمیز و خشک نگه داشتن زخم و تعویض پانسمان مطابق دستورالعمل
- راه رفتن زودهنگام برای جلوگیری از لخته شدن خون
- فعالیت‌های سبک در هفته اول
- رژیم غذایی پلکانی با شروع از مایعات شفاف و سپس غذاهای نرم و فیبردار
- پرهیز از فعالیت‌های سنگین تا 6 هفته
- بررسی زخم برای ترشحات چرکی یا درد و تب و مراجعه سریع به پزشک
در صورت مواجهه با علائم فتق برشی شکم، تأخیر در درمان می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری مانند انسداد روده یا دردهای مزمن شود. عمل فتق برشی، به‌ویژه با روش‌های کم‌تهاجمی مانند لاپاراسکوپی، امکان ترمیم مؤثر دیواره شکم و کاهش احتمال عود مجدد را فراهم میکند. با بهره‌گیری از تخصص و تجربه دکتر محمد ایرانمنش در زمینه عمل فتق برشی، بیماران می‌توانند با اطمینان خاطر به بهبودی کامل دست یابند و به زندگی روزمره خود بازگردند.
سوالات متداول
Frequently Asked Questions
آیا درمان فتق برشی بدون عمل جراحی ممکن است؟
خیر. درمان قطعی فتق برشی تنها با عمل جراحی ممکن است هر چند روش‌هایی مثل استفاده از شکم بند، کاهش وزن و پایش منظم توسط پزشک ممکن است راه حل‌هایی موقت باشند.
دوره نقاهت بعد از عمل فتق برشی چقدر است؟
معمولاً بین 1 تا 3 هفته بسته به نوع جراحی و شرایط بدنی بیمار، زمان برای بهبودی کامل نیاز است.
عمل فتق برشی با بیهوشی انجام میشود یا بیحسی؟
بسته به نوع جراحی (باز یا لاپاراسکوپی) و شرایط بیمار، با بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی انجام میشود.
جای زخم جراحی باقی میماند؟
در جراحی لاپاراسکوپی جای زخم بسیار کوچک و کمتر دیده میشود، اما در جراحی باز ممکن است کمی قابل مشاهده باشد.
آیا این عمل با بیمه انجام میشود؟
بله، بسیاری از بیمههای درمانی هزینه عمل فتق برشی را پوشش میدهند، اما شرایط هر بیمه متفاوت است.
آخرین مطالب
Blog
اگر شما یا یکی از عزیزانتان به تازگی عمل اسلیو معده یا عمل اسلیو پلاس داشته‌اید یا تصمیم
چرا برخی بیماران عمل مینی بای پس را به عمل بای پس کلاسیک ترجیح میدهند؟ آیا شما هم
بسیاری از بیماران تصور می‌کنند کار بعد از عمل تمام شده، اما مراقبت‌های بعد از عمل فتق کشاله
اگر به تازگی فتق ناف خود را جراحی کرده‌اید یا قصد دارید در آینده این کار را انجام
هزینه اسلیو معده به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. از جمله این عوامل می‌توان به تجهیزات پزشکی، هزینه بیمارستان،
احساس گرسنگی بعد از عمل بای پس، یکی از سوالاتی است که ذهن افراد را در ماه‌های اول
