ممکن است یکی از سوالاتی که درباره اسلیو معده ذهن شما را درگیر کرده، این باشد که آیا جراحی اسلیو معده باعث سرطان می‌شود؟ اگر پاسخ خود را در یک کلام می‌خواهید، جواب یک «نه» محکم است، اما اگر می‌خواهید با استدلال و نتایج مطالعات مختلف از پاسخ این پرسش اطمینان کامل حاصل کنید، تا آخرین جمله این مقاله با ما همراه باشید.
اگر نیازمند اطلاعاتی مفید برای تکمیل دانسته‌های خود درباره جراحی اسلیو معده هستید، حتما مقاله زیر را مطالعه کنید:
بررسی ارتباط اسلیو با ریسک سرطان
در بررسی‌های گسترده بر روی هزاران بیمار، مشخص شده است که عمل‌های جراحی چاقی نظیر اسلیو معده نه‌تنها ریسک سرطان را افزایش نمی‌دهند، بلکه احتمال ابتلا به برخی سرطانهای مرتبط با چاقی را نیز کاهش می‌دهند. طی بررسی نتایج ۳۲ مطالعه در بازه‌ی ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۳ نشان داده شده است که احتمال ابتلا به سرطان در بیماران، پس از جراحی چاقی تا ۴۰٪ کاهش پیدا می‌کند؛ سرطانهای کبد، روده بزرگ، پانکراس، کیسه صفرا، سینه، رحم و تخمدان با کاهش قابل توجهی مواجه‌اند .
در مطالعه‌ای دیگر بر روی بیش از ۶۳۵٬۰۰۰ بیمار، متوجه شده‌اند که جراحی چاقی منجر به کاهش 28 درصدی ریسک کلی سرطان می‌شود و ۴5 درصد نیز سرطانهای مرتبط با چاقی را کاهش می‌دهد .
در بررسی دیگری روی حدود ۱۸ میلیون بیمار، عمل اسلیو معده به‌تنهایی باعث کاهش ۳5 درصدی احتمال ابتلا به سرطانهای غیرهورمونی مانند کبد، روده، کلیه، مری و ریه شده است.
هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد اسلیو معده باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می‌شود. بالعکس، شواهد قوی حاکی از کاهش ریسک چندین نوع سرطان بعد از اسلیو معده است.
واقعیت یا شایعه؟ چرا این باور غلط شکل گرفته است؟
تصور ارتباط جراحی چاقی و سرطان مری اشتباه است و ممکن است از چند دلیل ناشی شده باشد:
- بازگشت رفلاکس پس از اسلیو: بخشی از معده که در جراحی اسلیو برداشته می‌شود، می‌تواند منجر به افزایش ریفلاکس اسیدی شود؛ رفلاکس مزمن یکی از علل شناخته‌شده برای ابتلا به «بِرِتو مری» (مقدم سرطان مری) است .
- گزارش‌های موردی محدود: موارد نادری از سرطان مری یا معده پس از جراحی اسلیو گزارش شده‌اند، اما این موارد استثنائی هستند و مطالعات سرطان اسلیو، افزایش ریسک را تأیید نمی‌کنند .
- اطلاع‌رسانی ضعیف در رسانه‌ها: برخی اخبار بدون زمینه‌ی کامل علمی منتشر شده‌اند که موجب اشتباه در برداشت عموم مردم شدند.
شواهد نشان می‌دهند که با وجود احتمال رفلاکس بیشتر، عملکرد کلی اسلیو معده باعث افزایش ابتلا به سرطان مری نمی‌شود.
درخواست مشاوره
Request a Consultation
با پر کردن فرم زیر، مشاوره‌ای تخصصی با دکتر محمد ایرانمنش دریافت کنید.
"*" indicates required fields
چاقی و سرطان: یک رابطه اثبات شده
چاقی به‌خودی‌خود عامل خطر برای حدود ۱۳ نوع سرطان شناخته شده است؛ از جمله سرطانهای سینه (بعد از یائسگی)، رحم، روده بزرگ و کبد .بنابراین، چاقی عامل سرطان است و کاهش وزن شدید ناشی از جراحی چاقی می‌تواند ریسک این سرطان‌ها را به‌طور قابل‌توجهی بکاهد.
مکانیسم‌های کاهش ریسک سرطان پس از اسلیو
پس از عمل اسلیو معده و کاهش وزن چشمگیر، تغییرات خوشایندی در بدن انسان رخ می‌دهد که نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به برخی سرطانهای مرتبط با چاقی دارد.
کاهش چاقی و التهاب مزمن
با افزایش وزن، بدن وارد حالت التهاب دائمی می‌شود و تولید هورمون‌هایی مانند استروژن و فاکتورهای رشد سرطانی افزایش می‌یابد؛ با کاهش وزن ناشی از جراحی، این عوامل کمرنگ شده و ریسک‌های ناشی از آسیب DNA کاهش می‌یابد.
بهبود متابولیسم و دیابت
کاهش وزن و پیشگیری از سرطان رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. با کاهش وزن، دیابت نوع ۲ کنترل شده و شرایط متابولیک اصلاح می‌شود؛ مطالعات نشان می‌دهند که در بیماران دیابتی نیز ریسک ابتلا به سرطان تا ۳۷٪ کاهش یافته است .
تنظیم هورمون گرلین
در اسلیو بخشی از معده حذف می‌شود که هورمون تحریک‌کننده‌ی اشتها (گرلین) را تولید می‌کند و این تغییرات می‌تواند تأثیرات مثبت بر مسیرهای تومورزایی داشته باشد.
تأثیر اسلیو بر مقاومت به انسولین و هورمون‌ها
با کاهش وزن، مقاومت به انسولین کم شده و سطح هورمون‌های رشد و استروژن پایین می‌آید؛ که طی مطالعات متعددی نشان داده شده این تغییرات برای سرطانهای هورمونی مانند سینه و رحم موثرند.
بهبود سبک زندگی و عادات غذایی
بعد از اسلیو، افراد به تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و فعالیت بیشتر روی می‌آورند؛ این موارد نیز به پیشگیری از سرطان کمک می‌کنند، هرچند دشوار است تاثیر دقیق این تغییرات را مستقل اندازه‌گیری کرد اما این تاثیرات قابل چشم پوشی نیست.
آخرین پژوهشها: تأثیر مثبت اسلیو بر طول عمر و کاهش ریسک سرطان
مطالعات خاص نشان می‌دهند که اسلیو معده با افزایش امید به زندگی همراه است:
بررسی مبتنی بر تحلیل‌های ملی نشان داده است که با جراحی اسلیو افراد بدون دیابت، ۵ سال بیشتر، و افراد با دیابت، ۹ سال بیشتر از دیگران زندگی کردند؛ ضمن آن‌که شانس ابتلا به سرطان نیز کاهش یافته است .
مطالعه‌ای در مجله TIME در سال ۲۰۲۲ گزارش داد که بعد از ۱۰ سال، افراد جراحی‌شده نسبت به سایر بیماران ۳۲٪ کمتر به ۱۵ نوع سرطان رایج دچار شدند و ۴۸٪ کمتر نیز بر اثر سرطان جان باختند.
آیا عوارض جانبی اسلیو می‌توانند به سرطان منجر شوند؟
در این قسمت عوارض عمل اسلیو معده را نام برده و ارتباط آن را با سرطان بررسی می‌کنیم.
رفلاکس شدید پس از اسلیو
برخی بیماران دچار رفلاکس مداوم پس از اسلیو می‌شوند؛ این حالت می‌تواند منجر به «بِرت مری» شود که اگر درمان نشود، ممکن است ریسک سرطان مری را افزایش دهد. ولی:
- این عارضه نادر است
- اقدامات درمانی مانند داروهای ضدرفلاکس یا عمل تبدیل به RYGB می‌تواند خطر را بسیار پایین بیاورد
- درمانگران بر پایش منظم با آندوسکوپی پس از عمل بسیار تاکید می‌کنند، مخصوصاً برای بیماران با رفلاکس شدید
سایر عوارض
عوارض دیگر مثل کمبود ویتامین‌ها یا نارسایی‌های متابولیک ارتباط مستقیمی با سرطان ندارند.
غربالگری سرطان قبل از عمل اسلیو
پیشنهاد می‌شود قبل از عمل:
- آندوسکوپی برای بررسی زخم یا رفلاکس مزمن انجام شود
- اگر فرد شک بالقوه آدنوسارکوم یا بارت مری داشته باشد، پیگیری جدی‌تر صورت گیرد
- این اقدامات به‌ویژه در بیمارانی با تاریخچه ریفلاکس یا علائم گوارشی مزمن ضروری‌اند
مطالعات و شواهد علمی: آمار چه می‌گوید؟
حال به بررسی جزئی‌تر تاثیر اسلیو معده بر انواع مختلف سرطان می‌پردازیم:
سرطانهای مرتبط با چاقی (مثل سینه، رحم، تخمدان)
- جراحی چاقی بین ۴۴٪ تا ۶۲٪ ریسک ابتلا به سرطانهای مخصوص زنان (سینه، رحم، تخمدان) را کاهش می‌دهد. برای مثال: ریسک سرطان رحم ۶۲٪ کاهش یافت.
سرطانهای دستگاه گوارش (کبد، پانکراس، روده بزرگ)
- کاهش ۶۵٪ ریسک سرطان کبد (هپاتوسلولار)
- کاهش ۴۸٪ ریسک سرطان پانکراس
- کاهش ۳۱٪ تا ۴۷٪ ریسک سرطان روده بزرگ در بیماران اسلیو شده
سایر سرطان‌ها (ریه، کلیه، مری)
- در عمل اسلیو، ریسک ۵۴٪ برای سرطان ریه کاهش پیدا کرده که قابل توجه است.
- ریسک سرطان مری گرچه کاهش یافته اما نتایج بین مطالعات مختلف متفاوت است و ارتباط اسید معده و سرطان مری نیاز به بررسی بیشتر دارد.
- برای برخی سرطان‌ها مانند کلیه، تیروئید یا معده، نتایج “غیرمعنیدار” بوده است یعنی به طور دقیق تایید نشده است.
توصیه‌های پزشکان و متخصصان در مورد اسلیو و سرطان
بیماران در صورت عمل کردن به توصیه‌های پزشکان می‌توانند تاثیرات مثبت جراحی خود را دو چندان کنند و از خطرات، بیش از پیش فاصله بگیرند.
متخصصان گوارش و سرطان‌شناسان توصیه می‌کنند:
- اسلیو معده گزینه‌‌ای مطمئن برای کاهش ریسک سرطان در افراد چاق است.
- بررسی دقیق قبل از عمل (آندوسکوپی) برقرار شود.
- پیگیری طولانی‌مدت شامل آندوسکوپی برای بیماران دارای رفلاکس انجام شود.
- در موارد رفلاکس مقاوم یا ناراحتی گوارشی پایدار، عمل اصلاحی مثل تبدیل به RYGB مدنظر قرار گیرد.
نکات مهم قبل و بعد از عمل اسلیو برای کاهش ریسک سرطان
پیش از عمل:
- آندوسکوپی برای تشخیص اولیه بارت مری یا رفلاکس
بعد از عمل:
- مصرف داروهای ضدرفلاکس مطابق دستور پزشک
- پیگیری درمان و معاینات گوارش (آندوسکوپی دوره‌ای اگر نیاز باشد)
- رژیم غذایی سالم، پر از سبزیجات و میوه، کم‌شکر و چربی اشباع
- فعالیت بدنی منظم
- کنترل مشکلات متابولیک مانند دیابت، فشار خون و کاهش وزن پایدار
جمع‌بندی نهایی
هیچ شواهد مؤثری مبنی بر اینکه اسلیو معده باعث سرطان می‌شود، وجود ندارد. با مدیریت عوارض محتمل و رعایت پیگیری پزشکی، می‌توان این ریسک را همچنان پایین نگه داشت. هر زمان احساس کردید که نیاز به مشاوره با پزشکی باتجربه را دارید، بهترین گزینه پیشنهادی ما به شما دکتر محمد ایرانمنش می‌باشد که می‌توانید از طریق شماره 02191554540 با ایشان در ارتباط باشید.
سوالات متداول شما در رابطه با آیا عمل اسلیو معده باعث سرطان می‌شود
آیا پس از اسلیو باید غربالگری سرطان (مثلاً آندوسکوپی) انجام داد؟
به افراد با علائم هشدار دهنده (مثل رفلاکس مداوم، تهوع یا سابقه جراحی معده)، توصیه می‌شود قبل یا بعد از عمل، آندوسکوپی صورت گیرد. موارد خاص، مثل وجود سابقه هلیکوباکتر یا زخم، اهمیت بیشتری دارند.
آیا جراحی اسلیو برای همه بیماران چاق کاهش ریسک سرطان دارد؟
بله، به ویژه در بیماران زن و سرطانهای هورمونی مانند سینه و رحم. برخی پژوهشها هنوز درباره مردان و سرطانهایی مانند روده بزرگ یا تیروئید به دادههای بیشتری نیاز دارند.
